We zullen twee artikelen besteden aan de tokeneconomie. De uitdrukking “tokeneconomie” kan evenwel verschillende dingen betekenen, afhankelijk van de context. Waar deze twee artikelen over gaan is tokens als digitale activa. Het gaat niet over token-economie in de context van gedragstherapie. (Dat is wat de vermelding in de Wikipedia over gaat. Dat kan verwarrend zijn). In dit artikel zullen we de definities van tokens en tokeneconomie bespreken. We zullen de vraag beantwoorden “waarvoor worden digitale tokens gebruikt?”. We zullen het ook hebben over juridische knelpunten rond tokeneconomie, en tot slot kijken naar de relevantie voor advocaten. In het vervolgartikel zullen we het hebben over de waarde van tokens als digitale activa.
Definities van tokens en tokeneconomie
In de huidige digitale wereld zijn tokens een modewoord geworden onder investeerders, ondernemers en bedrijven. Van cryptovaluta tot utility tokens, de opkomst van tokens heeft een nieuwe economie gecreëerd waarin de waarde van tokens wordt bepaald door een complex samenspel van vraag en aanbod.
Waar gaat het over? Laten we beginnen met tokens en een voorbeeld geven dat iedereen waarschijnlijk mee vertrouwd is. Als je naar een casino gaat, speel je niet met echt geld. In plaats daarvan ruil je echt geld voor fiches, en elke fiche heeft een specifieke geldwaarde. Die fiches zijn tokens. Terwijl u speelt, gebruikt u tokens. Als u vertrekt, kunt u de tokens weer inwisselen voor echt geld. Een token is dus iets dat iets anders vertegenwoordigt.
In de context van tokeneconomie zijn tokens digitale activa, en ze worden doorgaans gecreëerd en beheerd via blockchaintechnologie. Het zijn unieke activa die een breed scala aan zaken kunnen vertegenwoordigen, van cryptovaluta tot loyaliteitspunten en reële activa zoals aandelen en grondstoffen. Het belangrijkste kenmerk van tokens is dat ze een bepaalde waarde kunnen hebben en vrij kunnen worden verhandeld op digitale marktplaatsen. Dit betekent dat tokens kunnen worden gekocht en verkocht zoals alle andere activa, waardoor beleggers kunnen profiteren van prijsbewegingen en bedrijven bijv. fondsen kunnen werven via initial coin offerings (ICO’s).
Het artikel op de ESPEO Blockchain website definieert tokeneconomie als “de studie van een nieuw type economie die kan worden gedefinieerd als het ontwerp van een bepaald ecosysteem in een blockchain omgeving. Er zijn evenveel ecosystemen als startups en projecten in de blockchainindustrie, waarbij tokenization een populair proces is.” Goed om weten is dat de uitdrukking “tokeneconomie” in het Engels vaak wordt afgekort tot tokenomics.
Waarvoor worden digitale tokens gebruikt?
Digitale tokens kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, afhankelijk van het type token. Enkele veel voorkomende toepassingen zijn:
- Cryptovaluta zoals Bitcoin en Ethereum zijn tokens die worden gebruikt als ruilmiddel. Ze kunnen worden gebruikt om goederen en diensten te kopen of worden verhandeld voor andere valuta.
- Nutstokens (Utility tokens) zijn tokens die worden gebruikt om toegang te krijgen tot een bepaald product of een bepaalde dienst. Een bedrijf kan bijvoorbeeld een token creëren dat kan worden gebruikt om toegang te krijgen tot hun platform of om te betalen voor een specifieke dienst.
- Effectentokens (security tokens) vertegenwoordigen de eigendom van een actief, zoals aandelen, obligaties of onroerend goed. Ze vallen onder de effectenregelgeving en bieden beleggers de mogelijkheid om dividenden of andere vormen van inkomen te verdienen.
- Fungible en non-fungible tokens:
- Fungible tokens zijn uitwisselbaar met andere tokens van hetzelfde type, hetgeen betekent dat elke token dezelfde waarde heeft en zonder waardeverlies kan worden ingewisseld tegen een andere token. Een biljet van 5 euro is bijvoorbeeld een fungibele munt, omdat twee biljetten van 5 euro dezelfde waarde hebben en zonder waardeverlies tegen elkaar kunnen worden ingewisseld.
- Niet-fungibele tokens (Non-fungible tokens, NDT’s), NFT’s, daarentegen, zijn uniek en kunnen niet zomaar tegen een andere token worden ingewisseld. Elk token vertegenwoordigt een specifiek goed, zoals een kunstwerk of een verzamelobject, en heeft zijn eigen unieke waarde. Een uniek stuk digitale kunst kan bijvoorbeeld worden voorgesteld als een niet-fungibel token. (We hebben het in een vorig artikel gehad over niet-fungibele tokens).
Juridische knelpunten
Aangezien tokens activa zijn, zijn er verschillende juridische knelpunten waarvan men zich bewust moet zijn.
Een van de belangrijkste uitdagingen is de onzekerheid over de regelgeving rond tokens. In ons artikel over NFT’s hadden noemden wij het bijvoorbeeld over de vraag of en wanneer NFT’s effecten worden. Afhankelijk van hun economische kenmerken kunnen tokens onder verschillende regelgevingsregimes vallen, waaronder de effectenwetgeving, de grondstoffenwetgeving of de wetgeving inzake geldtransacties. Dit kan het voor emittenten en beleggers moeilijk maken om door het juridische landschap te navigeren en de toepasselijke regelgeving na te leven.
Een andere kwestie is de mogelijkheid van frauduleuze of onrechtmatige praktijken bij het aanbieden of verhandelen van token. Door het gebrek aan regelgeving en toezicht op sommige tokenmarkten zijn er gevallen geweest van fraude, marktmanipulatie en andere vormen van wangedrag. Advocaten moeten hun cliënten wellicht adviseren over de naleving van wet- en regelgeving tegen fraude, en over de manier waarop zij de juridische risico’s van transacties met tokens kunnen beperken.
Daarnaast zijn er intellectuele eigendomskwesties in verband met tokeneconomie, met name met betrekking tot de eigendom en licenties van de onderliggende technologie en protocollen die token-ecosystemen ondersteunen. Advocaten moeten hun cliënten wellicht adviseren over octrooi-, auteurs- en handelsmerkkwesties in verband met token-gerelateerde technologieën, alsook over licentie- en commercialiseringsstrategieën.
Ten slotte zijn er zorgen over de privacy van gegevens en cyberbeveiliging in verband met token-transacties, die bijzonder acuut kunnen zijn in gedecentraliseerde netwerken waar persoonlijke gegevens worden opgeslagen en verzonden over meerdere knooppunten. Advocaten moeten hun cliënten wellicht adviseren over hoe zij de gegevensbescherming kunnen naleven.
Relevantie voor advocaten
Waarom zijn tokeneconomieën relevant voor advocaten?
Zoals hierboven vermeld, kan de tokeneconomie onderworpen zijn aan de regelgeving voor tokens. Als een token bijvoorbeeld wordt geclassificeerd als een effect, kan het onderworpen zijn aan strengere regelgeving dan wanneer het wordt geclassificeerd als een nutstoken. Advocaten moeten dan vertrouwd zijn met de verschillende factoren die de classificatie van een token bepalen, zoals het economische doel, de distributie en het bestuur ervan.
Ten tweede moeten advocaten voldoende vertrouwd zijn met tokeneconomie om cliënten te kunnen adviseren over de juridische implicaties van de lancering van een token-gebaseerd project of deelname aan een token verkoop. Dit kan bijv. gaan over het opstellen van juridische documenten zoals token koopovereenkomsten, een witboek, of dienstvoorwaarden die de economische kenmerken van de token bevatten.
Een derde aspect heeft te maken met de manier waarop tokens worden gewaardeerd en verhandeld op de markt. Advocaten moeten wellicht de mechanismen van vraag, aanbod en circulatie van tokens begrijpen om hun cliënten te adviseren over kwesties als prijsstelling van tokens, marktmanipulatie of handel met voorkennis. (We zullen deze bespreken in ons volgende artikel).
Finally, token economics is a rapidly evolving field that requires interdisciplinary knowledge and collaboration between legal and technical experts. Lawyers who are familiar with token economics may be better positioned to engage with clients in emerging sectors such as decentralized finance (DeFi) or non-fungible tokens (NFTs), where the legal implications of token economics are still being defined.
Ten slotte is tokeneconomie een snel evoluerend gebied dat interdisciplinaire kennis en samenwerking tussen juridische en technische deskundigen vereist. Advocaten die vertrouwd zijn met tokeneconomie zijn wellicht beter gepositioneerd om cliënten bij te staan in opkomende sectoren, zoals gedecentraliseerde financiering (DeFi) of niet-fungibele tokens (NFT’s), waar de juridische implicaties van tokeneconomie nog worden gedefinieerd.
Conclusie
Tokens zijn digitale activa die doorgaans worden gecreëerd en beheerd via blockchaintechnologie. Het zijn activa die een breed scala aan zaken kunnen vertegenwoordigen, van cryptovaluta tot loyaliteitspunten en tot reële activa zoals aandelen en grondstoffen. Ze kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, onder meer als valuta, nutstokens en security tokens. Naarmate de digitale wereld zich verder ontwikkelt, zal het belang van tokens in de economie waarschijnlijk toenemen. Door de tokeneconomie en de waarde van tokens te begrijpen, kunnen advocaten hun cliënten bijstaan bij het nemen van weloverwogen beslissingen en het met vertrouwen navigeren door dit nieuwe landschap.
Bronnen: