Juridische problemen met stablecoins

20 augustus 2025

In het vorige artikel hebben we het gehad over wat stablecoins zijn, waarom ze belangrijk zijn en welke verschillende soorten stablecoins er bestaan. In dit vervolgartikel bekijken we de belangrijkste juridische problemen met stablecoins. Er zijn kwalificatieproblemen met stablecoins. Er zijn nieuwe regelgevingskaders. We bespreken ook enkele andere juridische risico’s en problemen met stablecoins.

Kwalificatieproblemen met stablecoins

De juridische kwalificatie van stablecoins blijft een van de meest besproken knelpunten. Ze passen immers niet netjes in bestaande juridische categorieën. De belangrijkste uitdaging ligt in het bepalen of stablecoins moeten worden behandeld als geld, effecten, handelswaren of iets totaal anders. Deze classificatie heeft belangrijke gevolgen voor welke toezichthouders jurisdictie hebben en welke wettelijke regels van toepassing zijn. In veel rechtsgebieden is het de vraag of stablecoins als effecten kunnen worden beschouwd.

In de Europese Unie lost de Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCAR) deze dubbelzinnigheid grotendeels op door specifiek voor stablecoins nieuwe categorieën te creëren: “e-money tokens” en “asset-referenced tokens”. E-geld tokens zijn tokens die gekoppeld zijn aan één valuta en lijken op traditioneel elektronisch geld volgens de richtlijn betreffende e-geld. Aan activa gerelateerde tokens zijn breder en kunnen tokens omvatten die gedekt worden door manden van valuta’s of grondstoffen. Deze aanpak vermijdt dat stablecoins in verouderde categorieën zoals effecten of handelswaren moeten worden ondergebracht en reguleert ze in plaats daarvan op hun eigen voorwaarden. (De officiële naam van de verordening is de “Verordening  2023/1114 van het Europees Parlement en de Raad van 31 mei 2023 betreffende markten in crypto-activa”, maar de Engelse versie wordt vaker gebruikt).

In het Verenigd Koninkrijk behandelt de Financial Conduct Authority (FCA) fiat-ondersteunde stablecoins over het algemeen niet als effecten, tenzij ze beleggingskenmerken vertonen. Het aankomende regelgevende kader onder de Financial Services and Markets Act 2023 zal de Bank of England en FCA echter meer instrumenten geven om toezicht te houden op stablecoins die worden gebruikt voor betalingen. Op dit moment, augustus 2025, is er nog geen regelgeving gepubliceerd.

In de Verenigde Staten heeft de Securities and Exchange Commission (SEC) gesuggereerd dat bepaalde stablecoins onder de definitie van effecten kunnen vallen. Dat is m.n. het geval voor stablecoins met rentedragende kenmerken of die gekoppeld zijn aan beleggingsmechanismen. Maar fiat-backed payment stablecoins zoals USDC of USDP, die simpelweg een 1:1 koppeling met een valuta handhaven en geen rendement genereren voor de houders, zijn een uitzondering: die niet geacht worden onder de effectenregelgeving te vallen. Tegelijkertijd heeft de Commodity Futures Trading Commission (CFTC) het standpunt ingenomen dat sommige stablecoins als handelswaren kunnen worden beschouwd. In een handhavingsactie van 2023 verwees de CFTC naar aan elkaar gekoppelde activa zoals USDT als handelswaren onder de Commodity Exchange Act. Dit heeft bijgedragen aan de onzekerheid over de regelgeving in de VS, waar overlappende autoriteiten en inconsistente classificaties uitgevers en gebruikers in juridische onzekerheid hebben gelaten.

In wezen hangt de wettelijke kwalificatie van stablecoins af van hun structuur en functie. Als ze worden gebruikt voor betalingen en volledig worden gedekt door reserves van fiatvaluta, zullen ze eerder behandeld worden als betaalinstrumenten of e-geld. Als ze algoritmisch zijn, rendement genereren of speculatieve componenten hebben, kunnen ze onder de effecten of handelswaren vallen. Er zijn regelgevende kaders nodig om de ambiguïteit en onzekerheid op te lossen waarmee uitgevers van stablecoins te maken hebben. Wat bestaat er?

Regelgevingskaders

Tegenwoordig is de regulering van stablecoins in volle ontwikkeling. Regelgevende initiatieven richten zich op zorgen over consumentenbescherming, financiële stabiliteit en de risico’s van ongereguleerde digitale activa. Zowel de Europese Unie als de Verenigde Staten hebben onlangs belangrijke wetgevende kaders geïntroduceerd om aan deze zorgen tegemoet te komen.

Zoals hierboven vermeld, vallen stablecoins in de Europese Unie onder de Markets in Crypto-Assets Regulation. MiCAR werd formeel aangenomen in 2023 en is ondertussen in stappen ingevoerd. MiCAR maakt onderscheid tussen verschillende soorten crypto-activa. Het introduceert specifieke bepalingen voor “e-money tokens” (die zijn gekoppeld aan een enkele fiatvaluta) en “asset-referenced tokens” (die kunnen worden gedekt door een mandje activa of handelswaren). Uitgevers van deze stablecoins moeten toestemming krijgen van nationale bevoegde autoriteiten en moeten voldoen aan strenge vereisten op het gebied van beheer, kapitaal en reserves. De MiCAR legt ook verplichtingen op aan aanbieders van crypto-activadiensten en zorgt voor toezicht op de uitgifte, bewaring en handel. De Europese Centrale Bank heeft het belang van dit kader benadrukt om de fragmentatie van de markt voor digitale financiering te voorkomen en consumenten te beschermen.

In de Verenigde Staten heeft het Congres, na jaren van ambigue regelgeving, onlangs vooruitgang geboekt in de richting van een uniforme aanpak. In juli 2024 werd de Clarity for Payment Stablecoins Act aangenomen door het House Financial Services Committee en kreeg de steun van beide partijen. Dit wetsvoorstel richt zich specifiek op stabiele betaalcoins, zoals die worden uitgegeven door Circle (USDC) en Paxos (USDP), en introduceert een duidelijk licentieregime. Onder deze wetgeving moeten uitgevers van stablecoins ofwel door de staat gelicentieerde niet-bancaire entiteiten zijn, ofwel federaal goedgekeurde instellingen die door de Federal Reserve worden gereguleerd. Het wetsvoorstel legt ook strenge reserve-eisen op, beperkingen op herhypothekering van reserves en gedetailleerde openbaarmakingsverplichtingen om de transparantie te vergroten. In juli 2025 werd de Genius Act – het eerste federale regelgevende kader voor stablecoins – aangenomen in het Congres. Het creëert een nieuw licentieregime voor uitgevers van stabiele betaal-stablecoins en is de eerste grote crypto-gerelateerde wetgeving die door beide kamers van het Congres is aangenomen. Het wetsvoorstel werd op 18 juli 2025 ondertekend.

Regelgevers in beide gebieden begrepen dat stablecoins een grote impact zouden kunnen hebben zodra ze op grote schaal worden gebruikt. In de EU bevat de MiCAR speciale toezichtmechanismen voor “significante” stablecoins, waardoor de European Banking Authority kan ingrijpen. Ook in de VS is de President’s Working Group on Financial Markets van mening dat de federale overheid bedrijven moet reguleren die stablecoins uitgeven, vooral de grote bedrijven die veel betalingen verwerken.

Buiten de EU en de VS zijn landen als Japan en het VK ook bezig met een inhaalslag. Japan heeft in 2022 al een wet aangenomen die alleen gelicentieerde banken en trustbedrijven toestaat om stablecoins uit te geven, terwijl de Financial Services and Markets Act 2023 van het VK de Bank of England nieuwe bevoegdheden geeft om toezicht te houden op systemische digitale vereffeningsactiva, waaronder fiat-ondersteunde stablecoins.

Andere juridische risico’s en problemen met Stablecoins

Afgezien van classificatie en regelgevende kaders,zijn er verschillende andere juridische risico’s en problemen met stablecoins. Deze hebben te maken met financiële stabiliteit, consumentenbescherming, monetaire soevereiniteit en gegevensbeheer. Deze zorgen zijn vooral belangrijk gezien het potentieel van stablecoins om snel op te schalen over de grenzen heen en te integreren met reguliere financiële diensten.

Een eerste punt is het operationele risico, vooral het risico van technische storingen, cyberaanvallen of fraude binnen de stablecoin-infrastructuur. Aangezien de meeste stablecoins afhankelijk zijn van gecentraliseerde uitgevers of custodians, is de betrouwbaarheid van reservebeheer en slimme contracten cruciaal. Een storing in deze systemen kan leiden tot het verlies van pinnen, massale aflossingen of het verlies van gebruikersfondsen. In het vorige artikel hebben we de ineenstorting van de TerraUSD in 2022 vermeld. TerraUSD was een algoritmische stablecoin. De ineenstorting liet zien hoe kwetsbaarheden in het ontwerp niet alleen een enkel token, maar ook de bredere markt kunnen destabiliseren. De Amerikaanse Financial Stability Board (FSB) heeft het belang benadrukt van robuust bestuur en risicobeheer om dergelijke ineenstortingen te voorkomen. Het rapport van oktober 2023 beschrijft deze zorgen in detail.

Een ander juridisch probleem zijn de terugbetalingsrechten. Gebruikers hebben duidelijke, afdwingbare rechten nodig om stablecoins op verzoek in te wisselen voor fiatvaluta. In de praktijk beroepen veel uitgevers van stablecoins zich op allerhande disclaimers of behouden ze zich het recht voor om aflossingen onder bepaalde voorwaarden uit te stellen of te weigeren. Dit roept vragen op over contractuele afdwingbaarheid en consumentenbescherming, vooral in rechtsgebieden zonder duidelijke wettelijke bescherming voor tokenhouders. Het IMF heeft soortgelijke zorgen geuit in zijn wereldwijde beleidsdocumenten, vooral wanneer stablecoins grensoverschrijdend opereren waar rechtsmiddelen onduidelijk of niet afdwingbaar kunnen zijn.

Er zijn ook problemen met het witwassen van geld (anti-money launderingof AML) en de financiering van terrorisme (counter-terrorist financing ofCTF). Stablecoins bieden een relatief stabiele waarde en snelle, grensoverschrijdende transfers, waardoor ze aantrekkelijk zijn voor illegaal gebruik. Veel stablecoin-platforms werken met beperkte KYC-procedures (Know Your Customers) of staan anonieme transfers toe via gedecentraliseerde protocollen. Toezichthouders hebben gewaarschuwd dat dit AML-raamwerken kan ondermijnen en handhavingshiaten kan creëren.

Een andere belangrijke juridische kwestie is monetaire soevereiniteit. Centrale banken hebben hun bezorgdheid geuit over het feit dat een wijdverspreid gebruik van privé uitgegeven stablecoins de controle over nationale munteenheden en monetair beleid kan uithollen, vooral in ontwikkelingslanden. Als een aan de Amerikaanse dollar gekoppelde stablecoin een dominant betaalmiddel wordt in een ander land, kan dit de facto leiden tot dollarisering. Dat leidt op zijn beurt tot een beperking van het vermogen van een centrale bank om de inflatie te beheersen of te reageren op economische schokken.

Tot slot vormen gegevensprivacy en toezicht nieuwe juridische en ethische uitdagingen. Aanbieders van stablecoin verzamelen en verwerken vaak gevoelige persoonlijke en financiële gegevens. In rechtsgebieden zoals de EU valt deze verwerking onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Maar er blijven vragen over hoe gedecentraliseerde systemen kunnen voldoen aan dataminimalisatie, toestemming van gebruikers en het recht op wissen. Bovendien creëert de toegang van wetshandhavers tot transactiegegevens van stablecoin een spanningsveld tussen privacy-rechten en naleving van de regelgeving.

Samen laten deze knelpunten zien dat de juridische problemen met stablecoins veel meer inhouden dan alleen classificatie of licenties. Aangezien stablecoins raken aan financieel recht, contracten, gegevensbescherming, monetair beleid en consumentenrechten, lopen zowel bedrijven als gebruikers aanzienlijke juridische risico’s totdat we wereldwijd betere, meer gecoördineerde regelgeving krijgen.

Bronnen:

One comment

  1. […] Stablecoins zijn dagelijks in het nieuws. Grote banken overwegen hun eigen stablecoins uit te brengen. Regeringen beginnen ze te reguleren. Op 18 juli 2025 ondertekende de Amerikaanse regering bijvoorbeeld een wet om een regelgevend regime te creëren voor stablecoins die aan de dollar gekoppeld zijn. Dit is daarom het eerste van twee artikelen over stablecoins. In dit artikel beantwoorden we de volgende vragen: Wat zijn stablecoins? Waarom zijn ze belangrijk? Wat zijn de verschillende soorten stablecoins? En hoe verhouden ze zich tot andere cryptovaluta’s? In het volgende artikel zullen we ons dan richten op de juridische aspecten van stablecoins. […]

Comments are closed.